चुरोट, बिँडी, सिगार, हुक्का, कक्कड र सुर्ती सेवनलाई धुम्रपान भनिन्छ । सुर्तीमा स्वास्थ्यलाई असर पार्ने ४ हजार किसिमका रासायनिक पदार्थहरु हुन्छन् ।
ती मध्ये ४५ किसिमका रसायनलहरुले मानिसमा क्यान्सरको जोखिम बढाउँछ । सुर्तीमा पाइने निकोटिनजन्य रासायनिक पदार्थले मानिसको विभिन्न अंगहरुमा असर पुर्याउछ ।
धुम्रपान सेवनका कारण धेरै नेपालीले ज्यान गुमाउने गरेको विश्व स्वास्थ्य संगठनको तथ्यांक छ । विश्व स्वास्थ्य संगठनका अनुसार धुम्रपानको सेवनले मानिसहरुमा २५ प्रकारका रोगहरु लाग्ने गर्छ । विश्वमा प्रतिवर्ष ५० लाखको मृत्यु धुम्रपानका सेवनले हुने गरेको तथ्यांक छ ।
विश्वमा प्रतिमिनेट १० जना मानिसको मृत्यु धुम्रपानका कारण हुने गर्छ । एक अध्ययनका अनुसार एक खिल्ली चुरोट सेवन गर्ने व्यक्तिको आयु ७ मिनेट कम हुन्छ ।
धुम्रपान सेवनले लाग्ने प्रमुख रोग यी हुन्
–फोक्सो, पेट, फियो, मुत्रनली र पाठेघरको क्यान्सर,
–दम, खोकी, ब्रोङ्काइटिस हुने,
–मुटुको रोग हुने,
–मस्तिष्कमा रक्तश्राव हुने,
–गर्भको बच्चा कमजोर, रोगी र अपाङ्गता हुने,
–काम गर्ने क्षमतामा कमी हुने,
–मानसिक स्वास्थ्यमा असर पर्ने ।
सुर्तीजन्य पदार्थमा भएको निकोटिन र धुम्रपानबाट उत्पन्न हुने कार्बनमनोअक्साइडले मानिसको रगत र मस्तिष्कमा असर पुर्याउँछ । जसकारण धुम्रपान गर्ने मासिनमा यसको लत बस्छ । लत बसेपछि धुम्रपान छाड्न गाह्रो हुन्छ ।
धुम्रपानको लतबाट कसरी बच्ने ?
–साथीभाइको दबाबमा नपर्ने,
–धुम्रपानले गर्ने असरबारे सोच्ने,
–धुम्रपान छुटाउन स्वास्थ्यकर्मीको सल्लाह लिने ।